Adezyon Nedir?

Farklı cins moleküllerin birbirine yapışmasını sağlayan çekim kuvvetine adezyon (yapışma) denir. Örneğin yıkanan bir bardağın üzerinde su damlacıkları kalır. Bardak ve su damlası arasında oluşan adezyon sayesinde su damlası bardağa tutunur. Yağmur sonrası camların, arabaların, saçların ıslanması, bir çiçeğin veya yaprağın üzerine su damlacıklarının yapışması adezyon kuvvetinin etkisiyle gerçekleşir.

Adezyonun sıvı katı moleküllerinin arasında gerçekleşmesi sonucunda, sıvı madde ile katı madde birbirine yapışır. Adezyon ile ilgili olarak günlük hayattan bazı örnekleri aşağıda bulabilirsiniz.

Örneğin çay bardağı tabaktaki sudan dolayı çay tabağına, balın bal kavanozundan çıkarılan tahta kaşığa, denizden çıktıktan sonra su damlacıklarının vücuda, boyanın duvara, boyadan çıkarılan fırça tüylerinin birbirine yapışması vb.

Bir sıvının molekülleri ile içinde bulunduğu kabın molekülleri arasındaki adezyon sayesinde sıvılar bulundukları kaba tutunur ve kabın şeklini alır. Sıvıların bulundukları kabın şeklini alması, kabın çeperlerine tutunması adezyon etkisiyle gerçekleşir.

Katı maddeler arasında da adezyon etkileri görülür. Tozların mobilyaya, arabalara, bilgisayar üzerine; toz boyaların duvara; unun ele; pudranın yüze ve deniz kumunun ayaklara yapışması adezyon etkisi ile gerçekleşir.

Kohezyon Nedir?

Aynı cins atomların ya da moleküllerin kendi aralarındaki çekim kuvvetine kohezyon (birbirini tutma) denir.

Kohezyonun büyüklüğü katılara katı özelliğini, sıvı ve gazlara da akışkanlık özelliğini kazandırır. Doğada kohezyonun en güzel örneği su damlasıdır. Su damlasının küresel bir yapıda dağılmadan durmasıdır.

Herhangi bir sıvının katı bir yüzeyi ıslatıp ıslatmayacağı sıvı molekülleri arasındaki kohezyon ile sıvı molekülleriyle katı yüzeyi
oluşturan atom ya da moleküller arasındaki adezyonun büyüklüğüne bağlıdır. Cıva molekülleri arasındaki kohezyon büyük olduğu için cıva kumaşa ya da katı bir yüzeye döküldüğü zaman yüzeyi ıslatmaz. Su molekülleri ise ıslatmaktadır.

Temas ettiği yüzeyi ıslatan sıvıların yüzeyi çukur olmaktadır.

Temas ettiği yüzeyi ıslatan sıvıların yüzeyi çukur olur. Bunun nedeni sıvı ile katı madde arasındaki adezyonun sıvı molekülleri arasındaki kohezyondan büyük olmasıdır (adezyon>kohezyon).

Temas ettiği yüzeyi ıslatmayan sıvıların yüzeyi ise tümsek olur. Böyle sıvılarda kohezyon> adezyon ilişkisi vardır.

Adezyon Kohezyon İlişkisi
Fizik Time